Zlecanie badań dla kobiet w ciąży to obowiązek lekarza prowadzącego. Najlepiej, aby badania były określane w formie szczegółowego kalendarza. Dzięki temu przyszła mama dokładnie wie, w którym momencie i jakie badania powinna wykonać. Pozwoli to na prawidłową ocenę stanu zdrowia zarówno ciężarnej, jak i jej maluszka. W związku z tym, warto już wcześniej wiedzieć, jak wygląda kalendarz badań w ciąży, aby móc wszystko zaplanować z odpowiednim wyprzedzeniem i w ten sposób niczego nie przeoczyć.
Artykuły o tym, jakie badania w ciąży należy wykonać, znajduje się na stronie: http://www.osesek.pl/ciaza-i-porod/zdrowie-i-badania-w-ciazy/796-badania-w-ciazy.html. Kolejne akapity tekstu zawierają szereg przydatnych informacji o badaniach w ciąży.
Badania w ciąży w I trymestrze
W trakcie pierwszych trzech miesięcy ciąży od momentu zapłodnienia, konieczne są kontrolne wizyty u ginekologa, odbywające się co 3-4 tygodnie. Jest to czas na przeprowadzenie szczegółowego wywiadu lekarskiego, a także zlecenie badań:
- podstawowych – badanie piersi, pomiar ciśnienia tętniczego, szczegółowe badania krwi, badanie moczu, pomiar wzrostu i masy ciała oraz oznaczenie BMI (indeksu masy ciała), badania ginekologiczne z użyciem wziernika, cytologia, badanie czystości pochwy, badanie antygenem chlamydia trachomatis, badanie ultrasonograficzne;
- specjalnych – biopsja kosmówki.
Warto wiedzieć, że jeśli cytologia została wykonana w ciągu ostatnich sześciu miesięcy poprzedzających zajście w ciążę, to w pierwszym trymestrze nie będzie konieczna. Z kolei badanie ultrasonograficzne na początku może zostać wykonane w formie USG, natomiast w 8-12 tygodniu – przez pochwę. W pierwszym trymestrze konieczne są także konsultacje u lekarzy specjalistów takich, jak kardiolog, diabetolog, psycholog i internista. Na podstawie stanu zdrowia kobiety oraz przeprowadzonego wywiadu to lekarz prowadzący ciążę określa, które poradnie koniecznie trzeba odwiedzić. Istotna jest również informacja, że badanie specjalne jest wykonywane w 11-12 tygodniu.
Badania w ciąży w II trymestrze
Drugi trymestr to okres od czwartego do szóstego miesiąca, czyli jest to 13-27 tydzień ciąży. Podobnie jak wcześniej, wizyty u lekarza prowadzącego odbywają się co 3-4 tygodnie, a także konieczne jest wykonanie kolejnych badań:
- podstawowych – badanie ogólnego stanu zdrowia, pomiar masy ciała, pomiar ciśnienia tętniczego, badanie położenia dna macicy, badanie krwi, badanie moczu, badanie czynności pracy serca płodu, badanie ultrasonograficzne, badanie na poziom przeciwciał anty Rh-, badanie przesiewowe, specjalistyczne USG;
- specjalnych – screening biochemiczny, amniopunkcja genetyczna.
Należy wiedzieć, że badanie ultrasonograficzne pozwala na zbadanie anatomicznej budowy płodu i w razie konieczności dodatkowo wykonuje się ECHO serca płodu. Bardzo ważne jest też badanie przesiewowe, czyli test doustnego obciążenia 50 g glukozy (GTC). Jeśli wynik tego badania będzie nieprawidłowy, konieczne staje się wykonanie drugiego testu, tym razem obciążającego 75 g glukozy (OGIT). Wśród najważniejszych badań w ciąży w drugim trymestrze znajduje się też specjalistyczne USG, które wykonywane jest między 18-23 tygodniem. Wówczas można określić, czy dziecko jest prawidłowo zbudowane i czy właściwie się rozwija. W związku z tym niezwykle istotne jest to, aby USG zostało wykonane prawidłowo i przy użyciu najlepszego sprzętu.
W przypadku badań specjalnych, screening biochemiczny wykonuje się po to, aby oszacować ryzyko wystąpienia niektórych chorób genetycznych, np. zespołu Downa czy rozszczepu kręgosłupa. Jest to więc nic innego, jak badania prenatalne. Od ich wyniku zależy konieczność przeprowadzenia amniopunkcji genetycznej, w 15-20 tygodniu ciąży.
Badania w ciąży w III trymestrze
Trzeci trymestr trwa od siódmego miesiąca aż do porodu. W tym czasie wizyty kontrolne u lekarza prowadzącego ciążę są częstsze niż wcześniej, ponieważ odbywają się co 2-3 tygodnie, a niedługo przed rozwiązaniem nawet co 2-7 dni. Ostatnie tygodnie ciąży to konieczność wykonania kolejnych badań:
- podstawowych – badania ogólnego stanu zdrowia, pomiar masy ciała, pomiar ciśnienia tętniczego, badanie położenia dna macicy, badanie czynności serca płodu, badanie ruchliwości płodu, KTG, badanie moczu, badanie krwi, badanie ultrasonograficzne, antygen HBs, badanie wymiarów miednicy, posiew oraz laboratoryjne badanie wydzieliny z pochwy, badanie poziomu VDRL lub WR, test HCV, USG;
- specjalnych – USG dopplerowskie.
Badanie poziomu VDRL lub WR oraz test HCV jest konieczne tylko w przypadku kobiet, które znajdują się w grupie ze zwiększonym ryzykiem zakażenia. Z koeli badanie antygen HBs pozwala ustalić, czy ciężarna nie jest zarażona wirusem WZW B. Natomiast badanie KTG (kardiotokografia) jest istotne w ocenie stanu zdrowia dziecka, ponieważ sprawdza czynność serca płodu przy jednoczesnym zapisie czynności skurczowej macicy.
